Ferzan Özpetek – İstanbul Kırmızısı

Bunca hengâme arasında kaybediyoruz kendimizi. Hem tuhaf, hem acı. Ferzan Özpetek İstanbul Kırmızısı’nda, “En son ne zaman bir şeyi ilk defa yaptın?” diye soruyor. Pek çoğumuz şöyle bir göğe bakacak ve bu soruyu yanıtsız bırakacak.

Adam
UÇURTMALAR

Babamın kartpostalında İstanbul siyah beyaz görünüyor. İstanbul hüznün, üzüntü ile özlemin arasında duran o duygunun şehri. Bunun nedeni, terk edilmiş ve yıkılmaya yüz tutmuş yapılar, bir zamanlar yazlık olarak kullanılmış, yüzleri Boğaz’ın sularına dönük, kıyılara dizilmiş eski ahşap yalılar olabilir. Yalılar zaman içinde art arda yanmış ya da yıkılmış. Bazı sabahlar martılar bana kış akşamlarının yağmurlu hüznünü hatırlatır.

Oysa benim için İstanbul rengârenk bir şehir; İznik çinileriyle sarmalanmış Rüstem Paşa Camii mavisidir. İnsanda uçurtma olma arzusu yaratan kimi günlerin gökyüzü mavisi…

“Uçurtma uçurmayı bilmeyen bir erkek, bir kadını mutlu edemez.” Uzun yıllar önce bir gün Betül teyze kulağıma böyle fısıldamıştı. Beni uçurtmaların büyüsüyle tanıştıran oydu.

O gün evde çok küçük olduğum için anlayamadığım, belki de bilmemem gereken bir şeyler olmuştu. Babamla ilgili sevimsiz bir haber gelmişti. İşte teyzem beni bu dile getirilmeyen meselenin kasvetinden kurtarmak için, “Bugün ne yapacağız biliyor musun? Sana uçurtma uçurmayı öğreteceğim,” demişti.

Mahalledeki kırtasiye dükkânından zamk, renkli, ince kâğıtlar, çıtalar aldık ve büyük bir sabırla ilk uçurtmamı yaptık: kırmızı ve yeşil, neredeyse elle tutulamayacak kadar hafif olmuştu. Sonra Betül teyze parkta havalandırmayı öğretti; uçurtma havada kıvrıla kıvrıla yükselip daha da yükseğe tırmanırken, “Uçurtma uçurmayı bilmeyen bir erkek, bir kadını mutlu edemez. Bunu hatırlayacaksın değil mi?” dedi.

İstanbul sadece Boğaz’ın bazı günbatımlarında birbirlerinde erimeyi başaran kırmızı ve mavidir. Ve kırmızı, seyyar simitçi arabalarının kırmızısıdır – şehre gelir gelmez ilk aldığım şey susama bulanmış sıcacık simit olur.

Eski tramvayların alevli kırmızısıdır- bugün Beyoğlu’nda yalnızca bir tramvayımız var ve turistler, kentin kalbine onunla ulaşıyor. Eskiden kahvelerde sunulan çay tabaklarının bezendiği turuncu kırmızıdır  cam bardaklarda ikram edilen sıcak demli çay. Her zaman solgun ve hassas renklere düşkün olan annemin sürdüğü ojenin kırmızısıdır.

Annemin almamı istediği, şu anda bavulumda olan Adidas eşofmanın kırmızısıdır; oysa ben onu hep tayyörlü; gri, gri-mavi tayyörler içinde anımsıyorum. Ama artık arzusu kırmızı; kırmızı onu mutlu ediyor.

Belki hüzünlüyüm bugün ve İstanbul’um da gölgeli, siyah beyaz olmalı. Annemi o haliyle, mavinin tonlarında düşününce üzgün olmalıyım, o güzeller güzeli ve hüzünlü annemi. Sırlarıyla ve gözyaşlarıyla, gizemli telefon konuşmalarıyla, çekmecelere sakladığı mektuplarıyla, hayalleri ve özlemleri kadar hafif ve soluk makyajıyla, hiç bilmediğim, sadece sezinleyebildiğim hülyalarıyla hatırlıyorum annemi.

Bir zamanlar olduğu kadını ve şimdi çekingence sürülmüş ruju, sık sık uzaklara dalan bakışları, kararsız adımları, cılız ve kırılgan elleri, o kıpkırmızı ojesiyle beni bekleyen kadını.

Bu pasaj, Can Yayınları'nın Ferzan Özpetek - İstanbul Kırmızısı kitabından alıntıdır.