Bir önceki yazımda Bitcoin Nedir? Paraya Alternatif Olabilir mi? dedik. Bu yazımızda da bitcoin nasıl üretilir. Bitcoinin değerini ne belirlerden bahsedeceğim.
Bitcoin’in bir merkez bankasıyla ya da resmi bir kurumla ilişkisi bulunmuyor. Kağıt para gibi darphaneden basılmıyor. Bitcoin üretim işine madencilik (mining) deniyor. Bitcoin çıkartmak, yani madencilik yaparak bir miktar Bitcoin elde etmek, madenciliğin yegane görevi olmadığını belirtmeliyim. Madencilik, hesaplama yetkisini kullanarak işlemi gerçekleştirme, sistem ağını güvenli bir şekilde koruma ve sistemdeki her kullanıcıyı senkronize hale getirme işlemidir. Sistem tek bir merkezden kontrol edilemediği için Bitcoin kullanılan her yerde süreci çalıştırmak, sistemi gözetmek türü işleri birilerinin bir bedel karşılığında yapması gerekiyor ve bu işi yapanlara madenci deniyor.
Sürece madencilik denmesinin nedeni, para yaratma süreciyle altın madenini çıkarma arasında bağlantı kurulmasıdır.
Bitcoin madenciliğini tek başınıza yapmak isterseniz bilgi birikiminin yanı sıra çok iyi bir sisteme ve de bolca zamana sahip olmanız gerekiyor. Çünkü Bitcoin madenciliği, bilgisayar benzeri donanımlar ile yapılıyor. Bu donanımlar çok yüksek performanslarda çalışıyor. Ve sıklıkla da arızalanabiliyor. Bu nedenle sürekli başında bulunmanız gerekebiliyor.
Bitcoin madenciliği ilk zamanlar bilgisayarların işlemcileri (CPU) ile yapılıyordu. Fakat Bitcoin protokolleri gereği Bitcoin çıkartma zorluğu, üretilen her Bitcoin’in ardından daha da zorlaşıyor. Ve sisteme dahil olan madenci sayısı her geçen gün artıyor. Bu nedenle rekabet yüksek. Madenciler de diğer madencilerin önüne geçebilmek adına yüksek performanslı cihazlara yöneliyorlar. Bundan dolayı günümüzde bilgisayarların işlemcileri yerlerini kendilerinden 1000 kat daha hızlı çalışabilen miner cihazlara bırakmış durumda. Yani bu demek oluyor ki, elinizdeki cihaz ne kadar kuvvetliyse Bitcoin madenciliğindeki performansınız da o kadar iyi oluyor.
Tabii burada elinizdeki cihazın performansı tek başına yeterli olmuyor. Çünkü sizin gibi madencilik yapan birçok insan bulunuyor ve kimileri yüzlerce cihazla bu işi yapıyor. Dolayısıyla bu kişiler size göre daha yüksek işlem gücüne sahip olmuş oluyor ve bitcoin çıkartma şansları da daha yüksek oluyor. Bu durumda sizin aynı kripto paranın madenciliğini yapan kişilerle birleşerek bir madencilik havuzu oluşturmanız gerekebiliyor. Ya da mevcut bir Bitcoin havuzuna dahil olabiliyorsunuz. Bu şekilde işlem gücünüzü başka madencilerle birleştirerek bitcoin çıkartma şansınızı arttırmış oluyorsunuz.
Mining havuzları sayısı oldukça fazladır ve her bir pool’un (havuzun) kuralları bulunmaktadır. Bu kuralların başında da gelir dağıtım modeli gelmektedir. Genel olarak bir bloktan elde edilen toplam gelir, havuza katılanlar arasında bir formüle bağlı olarak dağıtılır. Bu esnada belli bir yüzdeyi de pool operatörü alır.
Bitcoin madenciliği günden güne zorlaştığı için gerekli donanım ihtiyacı da günden güne yükselmektedir. Zira bundan bir sene önce para kazandıran donanımlar, bugün elektrik parasını ödeyemez duruma gelmiştir. Hal böyle olunca madenciler farklı yollara başvurmaya başlamıştır. Bunların en başında Cloud Mining gelmektedir. İnternet üzerinde sizin adınıza ücreti karşılığında işletilen donanımlar bulabilir, belli bir ücret karşılığında dönemsel kontratlar yaparak bu donanımların kârına ortak olabilirsiniz. Bulut madenciliğinde cihazın sahibi siz değilsiniz. Bakımı, işletilmesi veya elektrik masrafları size ait olmaz. Siz ödediğiniz tutar oranında kontrat süresince cihazın karına ortak olmuş olursunuz. Bu tarz madencilik yapan sitelerin en başında Hashflare ve Genesis Mining gelmektedir.
Bitcoin madenciliği her geçen gün daha da zorlaşmaktadır. Bunun başlıca sebebi dünyanın dört bir tarafında madenciliğe yeni kullanıcıların daha güçlü bilgisayarlarla dahil olmasıdır. Sistem bu doğrultuda, piyasaya kısa sürede çok sayıda Bitcoin sürülmesini yavaşlatmak için kendi içinde otomatik olarak zorluk seviyesini ayarlamaktadır. Bununla birlikte her yıl dolaşıma giren Bitcoin miktarı azalma göstermektedir. Sistem 21 milyon Bitcoin dolaşıma çıkıncaya kadar çıkarma izni vermek üzerine kurgulanmıştır. Yani sınırsız sayıda Bitcoin çıkarabilmek gibi bir şey de mümkün değildir.
Bugüne kadar yaklaşık 17 milyon Bitcoin çıkartılmıştır. Kalan Bitcoin’lerin tamamının ise zorluk derecesinin devamlı artmasından ötürü 2100 senesinden sonra çıkartılabileceği öngörülmektedir.
Bitcoin’in Değerini Ne Belirliyor?
Bitcoin’in kendiliğinden, yani doğasından gelen bir değeri olmadığı gibi insanların kabulüyle değer kazandığını söylemek doğru olur. Onun değerini piyasasındaki arz ve talep koşulları belirliyor. Talep artınca fiyatı artıyor, düşünce değeri azalıyor. Dolaşımda sınırlı miktarda Bitcoin bulunuyor. Yeni Bitcoin yaratmanın önceden belirlenmiş bir prosedürü ve limiti olduğu için arza göre talep hızlı artınca, Bitcoin değer kazanıyor.
Kısacası değerini insanların göstermiş olduğu ilgi belirlediği için kısa sürede çok hızlı yükselip, kısa sürede çok hızlı düşebiliyor. Bu durum manipülasyonu da beraberinde getiriyor. İnternette takip edilen, tanınan insanların bu konudaki öngörüleri insanlara etki edebiliyor. Dolayısıyla piyasalara da etki etmiş oluyorlar.
