Bitcoin nedir? Bitcoin ne işe yarar? Paranın yerine mi geçiyor? gibi bir çok soru soruluyor bu yazıda ve bu yazının kategorisinde sizlere geniş çaplı bahsedeceğim.
Bitcoin Nedir?
Her şey 2008 yılında Satoshi Nakamoto mahlasını kullanan bir kişinin kapalı bir mail grubuna 8 sayfalık bir whitepaper göndermesiyle başladı. Whitepaper dediğimiz şey bir sorunun çözümüne yönelik teknik analizlerin yer aldığı bir iş planıdır. Satoshi göndermiş olduğu bu whitepaper’da bankacılık sisteminin sıkıntıları olduğunu ve bu sıkıntıların sunduğu önerilerle çözülebileceğini belirtiyordu.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta şuydu. Satoshi Nakomoto burada ben yeni bir şey icat ettim veya yeni ben bir şey buldum demiyordu. O güne kadar kullanılan teknolojilerden, bulunan algoritmalardan yararlanarak kompozit bir çözüm sunuyordu.
O dönem Satoshi’nin yollamış olduğu whitepaper küçük bir grubun ilgisini çekti. Üzerinde tartışma grupları oluşturuldu. Tartışmalar yapıldı. Tartışmalar yapıldıkça konuya daha fazla insan ilgi gösterdi. Ortaya çıkan bu tartışma ortamı Satoshi’nin çözüm önerilerini bir üst noktaya taşıdı. Ve Satoshi Nakomotogönderdiği maille kalmayıp bunu deneysel bir çalışma olarak hayata geçirdi. 2009 yılına geldiğimizde ise ilk Bitcoin ortaya çıkmış oldu.
Aradan bir yıl geçtikten sonra 2010 yılında Satoshi Nakomoto bilinmeyen bir nedenden ötürü ortadan kayboldu. Uzunca bir süre kendisinden haber alınamadı. Ta ki 2011 senesinde yayınladığı bir mesaja kadar.
Yayınladığı mesajda artık projeyle ilgilenmeyeceğini, farklı uğraşlara vaktini harcayacağını ve mevcut Bitcoin projesinin liderliğini en başından bu yana kendisiyle tartışma gruplarında tartışan yazılımcılara ve fikir önderlerine devrettiğini söyledi. Ve o günden sonra da bir daha kendisinden haber alınamadı.
Satoshi’nin kim olduğunu, ne olduğunu bilmiyoruz. Kadın mı, Erkek mi, Yoksa birkaç işide oluşan bir grup mu, belli değil. Hakkında türlü türlü spekülasyonlar var ama bugüne kadar net bir bilgiye ulaşmış değiliz. Hakkında çıkan iddialar komplo teorilerinden öteye gitmedi hiçbir zaman.
Peki Satoshi Nakomoto’nun bizlere sunduğu çözüm önerileri nelerdi?
Bugün bir arkadaşınıza para yollamaya kalktığınızda bir aracı kullanmak zorundasınız. Bu aracıda genellikle banka olarak karşımıza çıkıyor. Arkadaşınıza 1000 lira yolladığınızda banka bir gönderim ücreti alıyor. Artı göndermiş olduğunuz parayı da hemen arkadaşınıza teslim etmiyor, mesai saatleri içerisinde göndermeniz gerekiyor. Eğer ki yurtdışına yolluyorsanız gönderdiğiniz paranın arkadaşınıza ulaşması 4-5 günü bulabiliyor.
Satoshi göndermiş olduğu whitepaper’da bizlere kısaca şunu soruyordu. Bir arkadaşınıza elden para verirken kimse sizden bir komisyon istemiyor. Peki bu parayı arkadaşınıza elden değil de internet üzerinden vermek istediğinizde neden komisyon ödüyorsunuz?
Satoshi, yollamış olduğu mailde bizlere internet üzerinden yapılan gönderimlerde komisyon oranlarını kaldırabileceğini ya da minimize edebileceğini belirtiyordu. Dahası zaman kavramını da ortadan kaldırabileceğini söylüyordu. Yani dakikalar içerisinde, mesai saati olsun olmasın dünyanın herhangi bir noktasından istenilen bir kişiye gönderim yapılabilirdi. Hatta bu gönderim sırasında bir aracı kullanmak zorunda da değildik. Yani gönderim esnasında bankaları devre dışı bırakabilirdik.
İşte bu öneriler tartışıldı. Mevcut önerilerin eksik yanları giderildi. Üzerine yeni öneriler getirildi. Ve dünyayı kasıp kavuran Bitcoin çılgınlığı işte bu şekilde başlamış oldu.
Sonuç Olarak Bitcoin Nedir?
Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından deneysel olarak başlatılmış, herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan, ancak ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen, herhangi bir üçüncü parti hizmetine aracı kurumuna gerek kalmadan transferi yapılabilen bir tür dijital değerdir. Küresel piyasalarda, Dolar ve Euro’ya alternatif olarak lanse edilen Bitcoin‘in sembolü ฿, kısaltma ise BTC‘dir.
Bitcoin, Paranın Alternatifi Olabilir mi?
Birçok kişinin Bitcoin’i paranın geleceği olarak gördüğü bir gerçek. Gelecekte paranın tedavülden kalkıp dijital paraya geçeceğimizi iddia edenlerin sayısı azımsanmayacak kadar da çok. Fakat ben bunun için henüz erken olduğunu düşünenlerdenim. Bilim kurgu filminden fırlayıp hayatımıza sinsice giren bu sanal paranın, kağıt paranın yerini alabilmesi günümüz koşullarında mümkün görünmüyor. Hatta Bitcoin’in bir tür balon olduğunu söyleyenler bile bulunuyor. Queensland Üniversitesinden Profesör John Quiggingibi.
Fakat ciddiye alınması gereken bir değer olduğunu da kabul etmek gerekiyor. Zira dünyanın birçok ülkesinde bireysel anlamda kullanıldığı gibi resmi olarakta devletler nezdinde itibar görmeye başladı. Alman Maliye Bakanı, Ağustos ayı içerisinde Bitcoin’i, bir tür hesap birimi olarak gördüklerini söyledi. Hatta İran’ın, kendisine yönelik yaptırımları aşabilmek adına Bitcoin kullandığı söylenmekte. Rusya, Çin gibi ülkeler kendi dijital paralarını çıkartmak adına kolları sıvamış durumda.
Şahsi düşüncem 20 yıl sonra ya da 30 yıl sonra kağıt paranın tedavül kalacağı yönünde. Tabii kağıt para tedavülden kalkınca bizler onun yerinde Bitcoin kullanmayacağız. Devletler bu teknolojinin farkına varıp öğrendik sonra kendi kripto paralarını çıkaracaklar. Dolayısıyla Bitcoin bu senaryonun henüz ilk basamağı. Gelecekte kullanacağımız teknolojinin basit bir versiyonu diyebiliriz. Bu versiyon geliştirilecek. Belki daha üst versiyonları çıkarılacak. Sistemin eksikleri belirlenecek ve en sonunda devletler kendi paralarını çıkarttıktan sonra kağıt para tedavülden kalkacak.